Tag Archives: αθλητική ψυχολογία

Η αντίληψη που επικρατεί  για τους τραυματισμούς υποστηρίζει κυρίως την ατυχή στιγμή του αθλητή. Όμως τα αίτια μπορεί να είναι βαθύτερα και οι τραυματισμοί να προέρχονται λόγω κάποιων καταστάσεων οι οποίες  πολλές  φορές  μπορούν να προβλεφθούν και να αποφευχθεί ο τραυματισμός. Ο προπονητής πρέπει να είναι πάντα ενημερωμένος για την ψυχολογική κατάσταση των αθλητών  του. Πρέπει   να ενδιαφέρεται  για τυχών  γεγονότα εντός και εκτός αγωνιστικού χώρου, που μπορεί να παρουσιαστούν κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας ή των αγώνων,  τα οποία μπορεί να προκαλέσουν έλλειψη αυτοσυγκέντρωσης   και να οδηγήσουν σε πτώση της απόδοσης ή και σε πιθανούς τραυματισμούς.

Ο  προπονητής πρέπει να δίνει  ιδιαίτερη προσοχή στην αντίληψη αυτών των καταστάσεων και να επιδιώκει την πρόληψη των τραυματισμών. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί εάν έχει στενή προσωπική σχέση με τους αθλητές και αν υπάρχει γενικότερα  σχέση εμπιστοσύνης. Επίσης πρέπει να δίνει ιδιαίτερη προσοχή σε τυχόν αλλαγές της συμπεριφοράς του αθλητή, να μπορεί να τις αιτιολογήσει ή αν χρειαστεί να προσφέρει τη βοήθεια του για να ξεπεραστούν. Είναι πολύ προτιμότερο  να δώσει 2 μέρες ρεπό σε κάποιο αθλητή για να μπορέσει να  χαλαρώσει και  να ξεκουραστεί παρά να αντιμετωπίσει ένα τραυματισμό.

Οι τραυματισμοί στον αθλητισμό μπορούν να προέλθουν από:

• Προηγούμενους τραυματισμούς
• Μυοσκελετικές ανωμαλίες
• Πρόωρη εξειδίκευση
• Ελλείψεις στην τεχνική, ελλιπής ενδυνάμωση.
• Καιρικές συνθήκες

Αλλά και από ψυχοκοινωνικές καταστάσεις όπως:

• Έλλειψη αυτοπεποίθησης
• Στρες από τη ζωή, έντονα γεγονότα της ζωής (μείωση της προσοχής, της αυτοσυγκέντρωσης
• Χαμηλή ψυχική ετοιμότητα
• Αρνητική ψυχική διάθεση (ένταση, κατάθλιψη, θυμός, κούραση, σύγχυση)
• Κούραση από την προπόνηση ή από τα πολλά χρόνια ενασχόλησης με το άθλημα.
• Έλλειψη κοινωνικής υποστήριξης.

Το άγχος στον αθλητισμό οφείλεται συνήθως στο φόβο του αποτελέσματος του αγώνα. Πολλές φορές οι αθλητές είχαν βιώσει κάποια αποτυχία στο παρελθόν, την οποία συνδέουν με το άγχος. Άλλες φορές αισθάνονται ότι δεν έχουν προετοιμαστεί κατάλληλα ή τους φοβίζει το επίπεδο των αντιπάλων. Πολλοί αθλητές αναφέρουν ότι τους αγχώνουν οι θεατές, ο προπονητής, οι γονείς τους και γενικότερα άτομα του περιβάλλοντός τους με τις απαιτήσεις που έχουν από αυτούς. Γενικότερα το άγχος προέρχεται από τις αρνητικές σκέψεις των αθλητών, τη μειωμένη αυτοπεποίθηση και την εστίαση στο αποτέλεσμα.

Από την αντίθετη πλευρά του άγχους, η απάθεια και η πλήρης χαλάρωση έχουν επίσης αρνητικά αποτελέσματα στην απόδοση του αθλητή. Η αθλητική ψυχολογία υποστηρίζει ότι το άγχος σε ένα αγώνα μπορεί να αποδειχτεί ωφέλιμο. Ένας καλός αθλητής την ένταση που νοιώθει από το άγχος μπορεί να τη μετατρέψει σε ενέργεια για τον αγώνα. Σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες μέτρια επίπεδα άγχους και διέγερσης ενισχύουν την αθλητική απόδοση. Βέβαια τα ωφέλιμα επίπεδα άγχους διαφέρουν από αθλητή σε αθλητή και από αγώνισμα σε αγώνισμα. Δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι για όλους ευνοϊκό το μέσο επίπεδο άγχους.

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουν οι αθλητές για να ελέγξουν το άγχος τους είναι να αναγνωρίσουν τα συμπτώματα. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να είναι σωματικά όπως ταχυκαρδία, τρέμουλο, αύξηση ρυθμού αναπνοής, στομαχικές διαταραχές και εφίδρωση. Μπορεί να είναι ψυχολογικά, όπως ανησυχία, ανικανότητα συγκέντρωσης, σύγχυση και αρνητικές σκέψεις. Τέλος μπορεί να παρατηρηθούν αλλαγές στη συμπεριφορά όπως γρήγορη ή αργή ομιλία, δάγκωμα των νυχιών, γρήγορες κινήσεις των ποδιών και σύσπαση μυών. Κάποιοι αθλητές μπορεί να έχουν διαφορετικά συμπτώματα από αυτά που αναφέρονται παραπάνω. Η παρατήρηση από τους ίδιους αλλά και από τους προπονητές, γονείς και συναθλητές θα βοηθήσει στην αναγνώριση των συμπτωμάτων του άγχους.

Ο αθλητής πριν τον αγώνα κατανοεί τα συμπτώματα που προκαλούνται από το άγχος του και τα δέχεται ως φυσιολογική προετοιμασία του σώματος για τον αγώνα. Τις μέρες πριν τον αγώνα, μπορεί να εξασκηθεί νοερά προετοιμάζοντας το μυαλό του για το τι θα αντιμετωπίσει διάρκεια της ημέρας του αγώνα. Μπορεί να φανταστεί όλη τη διαδικασία από το πρωινό ξύπνημα, την είσοδο στο κολυμβητήριο, το ζέσταμα κτλ Επίσης η νοερή εξάσκηση πρέπει να πραγματοποιείται και ξεχωριστά για το κάθε αγώνισμα.

Λίγο πριν το αγώνισμα μπορεί να χρησιμοποιηθούν τεχνικές χαλάρωσης με βαθιές αναπνοές. Μεγάλη προσοχή πρέπει να δίνεται στις σκέψεις που κάνει ο αθλητής πριν το αγώνισμα του. Για παράδειγμα α) δεν πρέπει να σκέπτεται το αποτέλεσμα ή τους αντιπάλους αλλά να εστιαστεί στην δικιά του απόδοση, β) δεν πρέπει να σκέπτεται και να αναλύει τα λάθη κατά τη διάρκεια ενός αγώνα, γ)πρέπει να εστιάζει την προσοχή στην τακτική που θα ακολουθήσει, δ)μπορεί να «μιλάει» στον εαυτό του χρησιμοποιώντας τις σωστές λέξεις, ε) μπορεί να φανταστεί παλαιότερες επιτυχίες για να τονώσει την αυτοπεποίθηση του.

Τέλος μετά τον αγώνα μπορεί να γίνει ο απολογισμός των σκέψεων, πράξεων και συμπεριφορών που βοήθησαν την απόδοση και αυτών που είχαν αρνητικό αποτέλεσμα. Για την ενίσχυση της ψυχολογίας του αθλητή η εστίαση πρέπει να γίνεται περισσότερο στα θετικά στοιχεία των σκέψεων και της συμπεριφοράς. Τα αρνητικά στοιχεία μετά από παρατήρηση πρέπει σταδιακά να αντικατασταθούν και να εξαλειφθούν. Ακόμα όλες οι παραπάνω εφαρμογές μπορούν να δοκιμάζονται και να εφαρμόζονται στη προπόνηση έτσι ώστε να αναπτύσσονται καλύτερα και με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα.

Παρακίνηση αθλητών από τον προπονητή

Ο προπονητής πρέπει

1.      να συναντάει και να συζητάει με κάθε αθλητή  χωριστά

2.      να ορίζει μαζί με τους αθλητές τους στόχους τους

3.      να παρακολουθεί με τους αθλητές τη πραγματοποίηση των στόχων

4.      να γνωρίζει τα συναισθήματα και τη γνώμη των αθλητών του

5.      να γνωρίζει την ικανοποίηση του κάθε αθλητή από την προπόνηση

6.      να τονίζει τη προσωπική βελτίωση του κάθε αθλητή

7.      να προσέχει τον τρόπο επιβράβευσης και τιμωρίας των αθλητών

8.      να προσπαθεί να αυξάνει την αυτοπεποίθηση των αθλητών

9.      να αναγνωρίζει την πιθανότητα λάθους και αποτυχίας

10.  οι αθλητές να γνωρίζουν τα αίτια για τις αποφάσεις του προπονητή

11.  να βρίσκει κίνητρα για τη καλύτερη συμμετοχή σε κάθε προπόνηση

12.  σε περίπτωση αμειβόμενων αθλητών να τεθούν συγκεκριμένα κριτήρια για τις βαθμίδες μισθοδοσίας

Η αθλητική ψυχολογία μελετάει τους αθλητές, την συμπεριφορά τους και εφαρμόζει στην πράξη τις γνώσεις αυτές. Οι ψυχολογικές δεξιότητες στον αθλητισμό, όπως και οι φυσιολογικές δεξιότητες μπορούν να καλλιεργηθούν έτσι ώστε να βελτιωθεί η επίδοση του αθλητή. Οι δεξιότητες αυτές είναι η διαχείριση του άγχους, της διέγερσης, η ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης, η ανάπτυξη θετικών συναισθημάτων, εξωτερικών και εσωτερικών κινήτρων, η καλλιέργεια του αυτοέλεγχου κτλ.

Για την ανάπτυξη και την καλλιέργεια των ψυχολογικών δεξιοτήτων, χρησιμοποιούνται ψυχολογικές τεχνικές, τις οποίες πρέπει να εξασκούν συστηματικά οι αθλητές, όπως ακριβώς και με την προπόνηση του αγωνίσματός τους. Οι τεχνικές αυτές είναι η νοερή απεικόνιση, οι τεχνικές χαλάρωσης, ο αυτοδιάλογος, ο καθορισμός στόχων, ανάπτυξη της συνοχή της ομάδας και η ανάπτυξη προσοχής και αυτοσυγκέντρωσης.

Είναι λανθασμένη η εντύπωση ότι η αθλητική ψυχολογία απευθύνεται μόνο σε υψηλού επιπέδου αθλητές. Η ανάπτυξη των ψυχολογικών δεξιοτήτων πρέπει να γίνεται παράλληλα με την ανάπτυξη των φυσιολογικών δεξιοτήτων του νέου αθλητή. Ο αθλητής όσο μικρότερος είναι τόσο καλύτερα εξασκεί και αφομοιώνει τις ψυχολογικές τεχνικές, ώστε να έχει καλύτερη απόδοση.

Το έργο του αθλητικού ψυχολόγου δεν περιορίζεται μόνο στην υποστήριξη του αθλητή. Η αθλητική ψυχολογία έχει εφαρμογές γενικότερα στο περιβάλλον των αθλητών, όπως για παράδειγμα στους προπονητές και στους γονείς. Ο προπονητής που γνωρίζει τις αρχές τις αθλητικής ψυχολογίας, χειρίζεται καλύτερα τις καταστάσεις εντός και εκτός προπόνησης. Επίσης οι γονείς μπορούν να αποτελέσουν σημαντική ενίσχυση υποστηρίζοντας σωστά την προσπάθειά του αθλητή.

Σύμφωνα με την Ελληνική Εταιρεία Αθλητικής Ψυχολογίας (ΕΑΨ) υπηρεσίες που εμπίπτουν στο ρόλο του Συμβούλου Αθλητικής Ψυχολογίας είναι οι εξής:

• Ψυχολογική υποστήριξη και συμβουλευτική αθλητών ή αθλητικών ομάδων
• Ψυχολογική υποστήριξη και συμβουλευτική προπονητών και γονέων αθλητών.
• Ψυχολογική υποστήριξη και συμβουλευτική ατόμων στο πλαίσιο προγραμμάτων άσκησης ή διατροφής.
• Ψυχολογική υποστήριξη και συμβουλευτική αθλητών με ειδικές ανάγκες.
• Ψυχοδιάγνωση αθλητών (με ή χωρίς ειδικές ανάγκες) – ερμηνεία των αποτελεσμάτων ψυχοδιάγνωσης- καθορισμός πρόγνωσης και καθορισμός μεθόδων παρέμβασης.
• Εκπαίδευση/ διδασκαλία των γνωστικών αντικειμένων όλων των επιστημονικών περιοχών της Αθλητικής Ψυχολογίας.

Μπορούμε να βελτιώσουμε τα επίπεδα της αυτοπεποίθησης του αθλητή, χωρίς να ξεχνάμε ότι η ιδανική αυτοπεποίθηση είναι μία μέση αυτοπεποίθηση ούτε πολύ χαμηλή ούτε πολύ υψηλή. Η ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης μπορεί να γίνει με βασικές ασκήσεις που θα δοθούν από τον προπονητή και θα δουλευτούν σε συνεργασία με τον αθλητή.

1. Κάνε μία λίστα με τις επιτυχίες σου. Ο κάθε ένας έχει επιτυχίες όσο μικρές και αν είναι αυτές.
2. Κάνε μια λίστα με τα θετικά χαρακτηριστικά σου σαν αθλητής. Ο προπονητής ή και οι συναθλητές μπορούν να βοηθήσουν αν ο αθλητής παρουσιάζει δυσκολίες στην ανεύρεση θετικών χαρακτηριστικών.
3. Προσπάθησε να ξεπεράσεις τους δισταγμούς. Για παράδειγμα αν ο αθλητής φοβάται να σουτάρει μπορεί να δοκιμάσει περισσότερες φορές στην προπόνηση ή και σε φιλικά παιχνίδια μετά από την καθοδήγηση του προπονητή γνωρίζοντας ότι το μέγεθος της αποτυχίας θα μειωθεί με την εξάσκηση. Αν δεν ρισκάρεις μπορεί να νοιώθεις ασφαλής αλλά δεν βελτιώνεσαι. Ο προπονητής πρέπει να δώσει ιδιαίτερη σημασία και στο τρόπο που θα επιβραβεύει ή θα κάνει παρατηρήσεις στους αθλητές. Μπορεί εύκολα να τους τονώσει ή να τους μειώσει την αυτοπεποίθηση.
4. Ανακάλυψε τι είναι αυτό που σε ενοχλεί, στην προπόνηση, στον αγώνα, στη σχέση σου με τον προπονητή και τους συμπαίκτες και κάνε ένα σχέδιο με τα βήματα που θα κάνεις για να το ξεπεράσεις. Αν πιστεύεις ότι σε μειώνουν ή σε απορρίπτουν ζήτησε να το επιβεβαιώσουν έτσι ώστε να είναι σίγουρο και όχι η ιδέα σου. Οι ξεκάθαρες σχέσεις ωφελούν πάντα την ομάδα.
5. Η αντιμετώπιση της αποτυχίας είναι ένα βασικό στοιχείο που πρέπει να μάθουν οι αθλητές από τον προπονητή. Μεγαλύτερη βαρύτητα πρέπει να δοθεί στο πως μαθαίνουμε από τα λάθη μας και ότι μόνο έτσι βελτιωνόμαστε.
6. Όρισε στόχους οι οποίοι θα ικανοποιούν αποκλειστικά εσένα, δε χρειάζεται να ανταποκρίνεσαι στις προσδοκίες των άλλων. Αντιμετώπισε αυτούς τους στόχους θετικά  και ενίσχυσε τον εαυτό σου όταν τους πετυχαίνεις.
7. Στην διάρκεια της νοερής εξάσκησης, αφιέρωσε ένα μέρος για να φανταστείς πως θα είναι ο εαυτός σου όταν θα έχει πετύχει τους στόχους του. Νοιώσε τα συναισθήματα χαράς και ικανοποίησης.
8. Η εκμάθηση τεχνικών χαλάρωσης και διαχείρισης του άγχους ωφελεί στην τόνωση της αυτοπεποίθησης καθώς οι αθλητές ξεπερνούν πιο εύκολα τις δυσκολίες  και αποδίδουν καλύτερα.

Η υπερπροπόνηση επιφέρει σωματική και ψυχολογική κόπωση. Τα σωματικά συμπτώματα που αναφέρονται είναι τα εξής:

• Μείωση αθλητικής απόδοσης
• Μείωση του νευρομυϊκού συντονισμού
• Μυϊκός πόνος μετά την προπόνηση
• Επίδραση στην καρδιακή συχνότητα
• Διαταραχές ύπνου
• Μείωση του σωματικού βάρους
• Αύξηση των τραυματισμών

Τα ψυχολογικά συμπτώματα που αναφέρονται από αθλητές με το σύνδρομο υπερπροπόνησης είναι τα εξής:

• Κατάθλιψη
• Δυσκολία συγκέντρωσης
• Μείωση αυτοπεποίθησης
• Έντονος φόβος ανταγωνισμού
• Αυξημένο άγχος
• Προβλήματα επικοινωνίας
• Διαταραχές διατροφής

Αίτια για το σύνδρομο υπερπροπόνησης μπορεί να είναι η επιβαρημένη αγωνιστική περίοδος, χωρίς διαστήματα ξεκούρασης. Επίσης μπορεί να ευθύνεται η μειωμένη πρόσληψη θερμίδων, προβλήματα υγείας και επαναλαμβανόμενοι τραυματισμοί. Σε ψυχολογικό επίπεδο αίτια για το σύνδρομο υπερπροπόνησης μπορεί να είναι η ψυχολογική πίεση του αθλητή, προσωπικά προβλήματα, η μονοτονία στην προπόνηση και η έλλειψη κινήτρων.

Για την αντιμετώπιση του συνδρόμου υπερπροπόνησης σε συνδυασμό με την ανάπαυση και αυξημένη πρόσληψη τροφής πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στην ψυχολογική αντιμετώπιση. Εφαρμόζονται τεχνικές χαλάρωσης, τεχνικές ρύθμισης του άγχους, επαναπροσδιορισμός στόχων και ανάπτυξη αυτοπεποίθησης.

Οι τεχνικές χαλάρωσης είναι πολύ αποτελεσματικές για τον έλεγχο του στρες και του άγχους. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την επίτευξη ηρεμίας και συγκέντρωσης πριν αλλά και μετά από τον αγώνα. Ακόμα  οι τεχνικές αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν κατα τη διάρκεια του αγώνα, όπως για παράδειγμα στο ημίχρονο ή στο χρόνο μεταξύ δύο αγωνισμάτων. Επίσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανάπτυξη της προσοχής και αυτοσυγκέντρωσης.

· Τεχνική βιοανατροφοδότησης πραγματοποιείται με την παρατήρηση των συμπτωμάτων του άγχους . Αρχικά παρατηρούμε όλα τα σωματικά συμπτώματα που μας προκαλεί το άγχος. Σε δεύτερο στάδιο μπορούμε να εξασκηθούμε στον έλεγχο αυτών των συμπτωμάτων. Με αυτόν τον τρόπο πετυχαίνουμε αποτελεσματική αντιμετώπιση του άγχους.

· Προοδευτική χαλάρωση των μυών. Με την τεχνική αυτή εξασκούμαστε στην ένταση και την χαλάρωση των μυών. Η χαλάρωση γίνεται προοδευτικά από τα άκρα προς το κορμό και το κεφάλι ή με οποιαδήποτε σειρά προτιμάει ο κάθε ένας.

· Τεχνικές αναπνοής, όταν είμαστε ήρεμοι η αναπνοή μας είναι και αυτή ήρεμη αργή και βαθιά. Αντίθετα όταν υπάρχει ένταση ψυχολογική ή σωματική η αναπνοή μας γίνεται γρήγορη και μικρή σε όγκο. Σε αυτή την παρατήρηση βασίζονται οι τεχνικές ελέγχου της αναπνοής. Σε περιπτώσεις έντασης οι βαθιές και ρυθμικές αναπνοές βοηθούν σημαντικά τη χαλάρωση. Οι τεχνικές αναπνοών που χρησιμοποιούνται ποικίλλουν. Μπορούμε να συγκεντρωθούμε στο διάφραγμα, στο θώρακα, στην διάρκεια της εισπνοής και εκπνοής κτλ.

· Αυτογενής εξάσκηση, πραγματοποιείται με τη συγκέντρωση της προσοχής σε σωματικές παρατηρήσεις, στο βάρος του σώματος, στη θερμότητα, στους σφυγμούς , στην αναπνοή και σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος. Ο αθλητής επικεντρώνεται στις παραπάνω αισθήσεις και αναλύει σταδιακά όλα τα μέρη του σώματος.

Ο ηγέτης είναι αυτός που επηρεάζει  και καθοδηγεί την ομάδα για να επιτύχουν ένα κοινό στόχο, ενώ παράλληλα διατηρεί την συνοχή της. Στις κρίσιμες στιγμές ο ηγέτης είναι αποδεικνύεται ότι έχει ικανότητες διαχείρισης της κατάστασης με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Δύο χαρακτηριστικά καθιστούν μια ηγεσία επιτυχημένη: ο ηγέτης να εμπνέει εμπιστοσύνη και να έχει αυτοπεποίθηση. Η αποτελεσματικότητα ενός ηγέτη θα κριθεί απο την επιτυχημένη επικοινωνία μεταξύ των μελών της ομάδας

Ο ηγέτης στον αθλητισμό πρέπει

1. να γνωρίζει τον εαυτό του και να επιζητεί την βελτίωση

2. να γνωρίζει πολύ καλά το αντικείμενο της εργασίας του.

3. να αναλαμβάνει την ευθύνη τυχών αποτυχίας του και να μην επιρρίπτει τις ευθύνες στους άλλους.

4. να λαμβάνει τις σωστές αποφάσεις

5. να δίνει το καλό παράδειγμα

6. να καλλιεργεί την αίσθηση της υπευθυνότητας στους αθλητές του

7. να κρατάει τους αθλητές ενήμερους για όλες τις πράξεις του και τυχόν αλλαγές στις αποφάσεις

8. να είναι κατανοητός σε ό,τι ζητάει

9. να διατηρεί το ομαδικό πνεύμα

10. να γνωρίζει καλά τους αθλητές του και να νοιάζεται για αυτούς.

Η χρήση αναβολικών εκτός από τις σωματικές παρενέργειες επηρεάζει και την ψυχολογική κατάσταση του αθλητή. Συγκεκριμένα, παρατηρούνται αλλαγές στην ψυχική διάθεση με κυριότερα συμπτώματα την επιθετικότητα και ευερεθιστικότητα. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να μη γίνονται αντιληπτά από τον ίδιο τον αθλητή όμως επηρεάζουν το άμεσο περιβάλλον του. Συγχρόνως κατά τις περιόδους χορήγησης αναβολικών ουσιών υπάρχει υπερδραστηριότητα ακόμα και αύξηση των σεξουαλικών ορμών.

Η χρήση διεγερτικών ουσιών προκαλεί αυξημένη δραστηριότητα, εξωστρέφεια και αυξάνει την αυτοπεποίθηση . Προκαλεί επίσης αφύπνιση και διέγερση των ψυχικών λειτουργιών και περιορίζει το αίσθημα της κόπωσης (σωματική και πνευματική). Η χρήση αλκοόλ μειώνει την ευαισθησία στον πόνο, τονώνει την αυτοπεποίθηση και καταστέλλει τους ψυχολογικούς φραγμούς που σχετίζονται με την απόδοση.

Κατά την διακοπή της χρήσης ουσιών έχει παρατηρηθεί ότι εμφανίζονται συμπτώματα κατάθλιψης. Η κατάθλιψη μετά από τη διακοπή των στεροειδών αναβολικών έχει συσχετισθεί με αυτοκτονικές τάσεις, ενώ επίσης εμφανίζονται συμπτώματα όπως αϋπνία, απώλεια ενεργητικότητας ή όρεξης, απώλεια βάρους, κεφαλαλγία και επιθυμία για λήψη αναβολικών.

Λόγω των συμπτωμάτων που προκαλούνται μετά την διακοπή των αναβολικών, οι χρήστες αναβολικών μπορεί να εμφανίσουν στερητικά συμπτώματα. Το ψυχολογικό «ανέβασμα» που αισθάνονται κατά τις περιόδους χρήσης και η «πτώση» κατά την διακοπή τους αποτελεί παράγοντα για την ψυχολογική εξάρτηση από τα αναβολικά. Συγχρόνως η μείωση της ενεργητικότητας και η μείωση της αθλητικής απόδοσης όπως και του μυϊκού όγκου αποτελούν παράγοντες για την επιθυμία επανάληψης της χρήσης ουσιών ντοπαρίσματος.

Η στήριξη των αθλητών από τους γονείς είναι αν μη τι άλλο καθοριστική. Πολλοί προπονητές ζητούν από τα παιδιά να μη συζητούν καθόλου περί προπόνησης και περί αγώνων στο σπίτι τους καθώς παρουσιάζουν τους γονείς αδαείς. Αυτό όμως είναι αδύνατο. Όσο και εμπιστεύεται ο γονέας τον προπονητή δεν μπορεί να απέχει εντελώς από την αγωνιστική εξέλιξη του παιδιού του.

Οι γονείς των αθλητών παρακινούν τα παιδιά τους στον αθλητισμό και δημιουργούν προσδοκίες επιτυχίας. Σύμφωνα με έρευνες οι πεποιθήσεις των γονέων επηρεάζουν σημαντικά την αυτοεκτίμηση του παιδιού αλλά και την εξέλιξή του. Ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η ενθάρρυνση από τους γονείς μπορεί να αυξήσει την παρακίνηση του παιδιού για τη συμμετοχή στον αθλητισμό αλλά μπορεί να έχει και τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα δηλαδή η ενθάρρυνση αυτή να αποκτήσει την μορφή πίεσης.

Από τα πρώτα βήματα των παιδιών οι γονείς θα πρέπει να συνεργάζονται με τους προπονητές έτσι ώστε να γίνεται ενημέρωση για το άθλημα και τις απαιτήσεις του. Ένας σωστά ενημερωμένος γονιός μπορεί να βοηθήσει την αθλητική εξέλιξη του παιδίου. Συγχρόνως σε συνεργασία γονιού- προπονητή θα πρέπει να ορίζονται οι ηθικές και οι ανήθικες συμπεριφορές στα πλαίσια της ομάδας. Επίσης η αποδοχή και επιβράβευση των ηθικών συμπεριφορών θα πρέπει να κινείται στην ίδια κατεύθυνση από γονείς και προπονητές.

Η ίδια τακτική πρέπει να εφαρμοστεί και στον προσδιορισμό των στόχων. Τα παιδί που κατευθύνεται διαφορετικά από τον προπονητή και διαφορετικά από την οικογένεια του σίγουρα θα έχει αμφιβολίες για το ποιος θα είναι ο τελικός του στόχος και για το πώς θα κινηθεί για να τον επιτύχει. Πρέπει να καθορίζονται στόχοι περιγραφικοί και όχι στόχοι αποτελέσματος. Έτσι το παιδί θα ξέρει ακριβώς τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει για την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος και δεν θα του ζητιέται γενικά να βγει πρώτο, πράγμα που μπορεί να είναι ιδιαίτερα στρεσογόνο. Και εδώ λοιπόν είναι πολύ σημαντική η συνεργασία γονέα με προπονητή.

Ο ρόλος του γονέα στην ψυχολογική προετοιμασία των αθλητών είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Οι μικροί και άπειροι αθλητές θα βοηθηθούν πολύ από τους γονείς τους εάν αυτοί είναι ικανοί να τους δώσουν τις πρώτες κατευθύνσεις στις ψυχολογικές δεξιότητες.

· Δημιουργήστε ένα ενθαρρυντικό περιβάλλον πριν και κατά τη διάρκεια των αγωνιστικών περιόδων

· Εστιάστε την προσοχή του παιδιού σας στο πως το παιδί θα αγωνιστεί και ποτέ μην δίνετε βαρύτητα στην θέση που θα κερδίσει ή στον αντίπαλο

· Αποδοχή ενός χαμηλού αποτελέσματος. Για να αποφύγουμε το στρες έχουμε συζητήσει με το παιδί το ότι η αποτυχία είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι του αθλητισμού και είναι αποδεκτή.

· Συζητήστε με το παιδί τον επερχόμενο αγώνα και τα σημεία που του προκαλούν άγχος.

· Επιτρέψτε στο παιδί να λάβει το ίδιο τις αθλητικές αποφάσεις

· Επιβραβεύστε όλες τις αγωνιστικές προσπάθειες είτε θετικές είτε αρνητικές και συζητήστε τι αποκόμισε το παιδί από την κάθε μία. Μαθαίνουμε από τα λάθη μας.

· Τονίστε την διασκέδαση της αθλητικής συμμετοχής και τον αθλητισμό ως διαδικασία δια βίου μάθησης