Εκφοβισμός (Bullying)

Bullying είναι η χρήση βίας, απειλής ή εξαναγκασμού για να επιβληθεί η κυριαρχία. Είναι η επιθετική συμπεριφορά με σκοπό να βλάψει ένα άλλο πρόσωπο, σωματικά ή ψυχικά. Ο εκφοβισμός ουσιαστικά είναι μια μαθημένη συμπεριφορά. Η συμπεριφορά αυτή συνήθως επαναλαμβάνεται συχνά και γίνεται συνήθεια. Οι οδυνηρές αυτές συμπεριφορές γίνονται εκ προθέσεως, με στόχο την κατάκτηση της εξουσίας.

Οι άνθρωποι που εκφοβίζουν δείχνουν απέχθεια και περιφρόνηση για εκείνους που προσπαθούν να βλάψουν. Οι συμπεριφορές αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν κατ’ επανάληψη λεκτική παρενόχληση ή απειλή, σωματική κακοποίηση ή εξαναγκασμό. Μόνο τα τελευταία χρόνια ο εκφοβισμός αναγνωρίζεται και καταγράφεται ως μια ξεχωριστή και διακριτή αξιόποινη πράξη. Ο εκφοβισμός μπορεί να πάρει διάφορες μορφές όπως

1. Συναισθηματική κακοποίηση (χαρακτηρισμοί ταπεινωτικοί, βίαιες απειλές, απειλές εγκατάλειψης, κατηγορίες, τιμωρίες

2. Λεκτική κακοποίηση (είτε γραπτά είτε προφορικά περιλαμβάνει φραστικές επιθέσεις, βρισιές, ακατάλληλα σχόλια, σαρκασμούς, απειλές)

3. Σωματική βία (χειρονομίες, σπρωξιές, ξυλοδαρμούς, καταστροφή προσωπικών αντικειμένων, σεξουαλική παρενόχληση και κακοποίηση)

4. Κοινωνικός εκφοβισμός (αποκλεισμός, εκφοβισμός σχέσεων, περιλαμβάνει τη φήμη ή τις σχέσεις κάποιου)

5. Διαδικτυακή κακοποίηση (μπορεί να γίνει με μηνύματα, ανώνυμα είτε επώνυμα, μέσω ιστοσελίδων, κοινωνικών δικτύων κτλ.)

Αιτίες για τις συμπεριφορές αυτές είναι τα αισθήματα ανωτερότητας τα οποία επιτυγχάνονται με αυτούς τους τρόπους. Άλλες φορές οι άνθρωποι εκφοβίζουν για να τραβήξουν την προσοχή. Συνήθως όσοι καταφεύγουν σε αυτές τις συμπεριφορές, φοβούνται για τον εαυτό τους και ως αντίδραση, προσπαθούν να φοβίζουν τους άλλους καθώς κρύβονται πίσω απο τα συναισθήματά τους. Επίσης είναι άτομα δυσαρεστημένα τα οποία περνούν τη δυστυχία τους στους άλλους. Δεν αναλαμβάνουν καμία ευθύνη για τις πράξεις τους και συχνά αισθάνονται την ανάγκη να ελέγχουν τους άλλους, ικανοποιώντας έτσι την ανάγκη να κερδίζουν. Πίσω απο αυτές τις συμπεριφορές κρύβονται συναισθήματα ζήλιας, φόβου, θυμού, ανασφάλειας και δυστυχίας.

Η κουλτούρα του εκφοβισμού μπορεί να καλλιεργηθεί σε οποιοδήποτε πλαίσιο στο οποίο υπάρχει αλληλεπίδραση. Ο εκφοβισμός στην οικογένεια, στο σχολείο και στο χώρο εργασίας αποτελούν σοβαρά προβλήματα της σύγχρονης κοινωνίας. Ενώ μπορεί να εμφανίζεται και σε χώρους αναψυχής, στο διαδίκτυο, στον αθλητισμού, στο στρατό, στις φυλακές, στα νοσοκομεία κτλ.  Ο εκφοβισμός κυμαίνεται απο την απλή μορφή του ενός εναντίων ενός, φτάνοντας σε ποιο σύνθετες μορφές στις οποίες μπορεί να υπάρχουν περισσότεροι “υπασπιστές” οι οποίοι είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν αναλαμβάνοντας συμπεριφορές αυτής της μορφής. Αιτίες για αυτές τη συμπεριφορές μπορεί να είναι οι διαφορές στην κοινωνική τάξη, τη φυλή, τη θρησκεία, την εμφάνιση, τη συμπεριφορά, τη δύναμη ή την ικανότητα. “Μobbing” αποκαλείται ο εκφοβισμός που γίνεται από μία ομάδα.

Συμπεριφορές εκφοβισμού είναι οι εξής;

• αλαζονεία
• ειρωνεία
• αγένεια
• επιθετικότητα
• συνεχής αρνητική συμπεριφορά
• κουτσομπολιό και αρνητικές φήμες
• φυσική ή κοινωνική απομόνωση
• καταστροφή αντικειμένων
• σωματική βία