Category Archives: ΑΓΧΟΣ

Στρες

Ο όρος στρες εκφράζει τις εσωτερικές και εξωτερικές πιέσεις που δεχόμαστε για να αντεπεξέλθουμε στις σχετικές προσδοκίες που έχουμε εμείς ή το περιβάλλον μας.  Οι ικανότητες αντιμετώπισης του κάθε ατόμου για τις πιέσεις αυτές διαφέρουν και  εξαρτώνται από την αντίληψη μας για τις απαιτήσεις του περιβάλλοντος, του εαυτού μας και την αντίστοιχη ρύθμιση της συμπεριφοράς μας. Το αίσθημα της πίεσης μπορεί να δημιουργείται από εξωτερικούς παράγοντες ή από σκέψεις. Ενώ κάποιες φορές μπορεί να μην υφίσταται στην πραγματικότητα, να δημιουργείται στην φαντασία μας και να το προκαλούμε μόνοι μας.

Για να αναρωτηθούμε αν πιέζουμε τον εαυτό μας :

  • Αισθανόμαστε εξαντλημένοι σωματικά ή συναισθηματικά;

  • Πιστεύουμε ότι είμαστε επιρρεπείς σε αρνητικές σκέψεις για τη δουλειά ή τα προσωπικά θέματα;

  • Αισθανόμαστε ότι για να επιτύχουμε πρέπει να πιεστούμε πολύ;

  • Πιστεύουμε ότι δεν έχουμε το χρόνο να κάνουμε ό,τι θεωρούμε σημαντικό

  • Χάνουμε τον ύπνο μας ανησυχώντας για ό,τι μας απασχολεί;

  • Τρώμε στο πόδι επειδή είμαστε πολυάσχολοι;

Τον όρο στρες πολλές φορές τον ταυτίζουμε με το άγχος, αν και το στρες μπορεί να εκφραστεί προκαλώντας οποιοδήποτε συναίσθημα, εκτός από άγχος, θυμό, φόβο, θλίψη κάποιες φορές και χαρά. Οι αρνητικές συνέπειες του στρες μας οδηγούν σε απαισιόδοξα συμπεράσματα τα οποία μειώνουν την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση, αυξάνοντας το άγχος και τη θλίψη.

Η καλή πλευρά του στρες μας κρατάει σε εγρήγορση και μας προετοιμάζει να αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις. Σύμφωνα με την θεωρία του ανεστραμμένου U, όσο αυξάνονται τα επίπεδα του στρες αυξάνεται η αποδοτικότητα, μέχρι όμως ένα συγκεκριμένο επίπεδο πίεσης. Από το σημείο αυτό και έπειτα, όσο αυξάνεται η πίεση, η αποδοτικότητα μειώνεται. Η μέγιστη απόδοση επιτυγχάνεται από μια μέση κατάσταση πίεσης. Τα επίπεδα του ιδανικού στρες διαφέρουν ανάλογα με τις περιστάσεις και τις αντοχές του κάθε ατόμου.

Τα έντονα συναισθήματα που προέρχονται από το στρες προκαλούν αλλαγές στη συμπεριφορά, τη σκέψη, αλλά και σωματικά συμπτώματα τα οποία μπορεί να επιβαρύνουν την υγεία μας.  Οι αλλαγές αυτές επηρεάζουν τα επίπεδα του στρες προκαλώντας ένα φαύλο κύκλο. Η συνεχής πρόκληση άγχους, φόβου και θλίψης μας οδηγεί σε διαταραχές και ψυχολογικά προβλήματα.

Όταν πιεζόμαστε το συμπαθητικό νευρικό σύστημα υπερλειτουργεί εκκρίνοντας ορμόνες (πχ. αδρεναλίνη, κορτιζόλη) και ετοιμάζει τον οργανισμό για να αντιμετωπίσει ένα κίνδυνο. Αποτέλεσμα αυτών είναι να αυξάνονται οι παλμοί μας, ο ρυθμός της αναπνοής μας και να σφίγγουν οι μύες μας.  Όσο βρισκόμαστε σε συνεχή πίεση προκαλούμε υπερένταση στον οργανισμό μας η οποία μας οδηγεί σε προβλήματα υγείας. Τα συμπτώματα του στρες μπορεί να είναι συναισθηματικά, γνωστικά και σωματικά κάποια απο αυτά φαίνονται παρακάτω.

Σωματικά το στρες προκαλεί συμπτώματα όπως

  • πονοκέφαλοι, ημικρανίες
  • ζάλη, ίλιγγοι, εμβοές
  • κοιλιακοί πόνοι
  • αυχενικό
  • θάμπωμα στα μάτια
  • ακμή
  • ερυθρίαση
  • ταχυκαρδία
  • υπέρταση
  • αύξηση μυικού τόνου
  • τρέμουλο
  • ανόρθωση τριχών
  • ευαισθησία στις ασθένειες
  • κνησμός
  • αλλεργίες

Αλλαγές στην συμπεριφορά

  • επιθετικότητα
  • σφίξιμο των δοντιών
  • αστάθεια στην φωνή
  • υπερκινητικότητα
  • αϋπνία
  • κοινωνική απόσυρση
  • εφιάλτες
  • ανορεξία ή υπερφαγία
  • δάγκωμα νυχιών
  • λήψη ουσιών

Γνωστικές αλλαγές

  • αρνητικές σκέψεις
  • δυσκολία στη συγκέντρωση
  • απώλεια μνήμης
  • μείωση του χρόνου αντίδρασης
  • αναποφασιστικότητα
  • διάσπαση προσοχής
  • ανησυχία
  • σύγχυση

Αγοραφοβία

2013-09-19 11.41.01Η Αγοραφοβία είναι ο φόβος ο οποίος εμφανίζεται σε ειδικές καταστάσεις όπως η πολυκοσμία και οι πολύ κλειστοί χώροι.  Οι καταστάσεις αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν το να είναι κάποιος μόνος έξω απο το σπίτι, να είναι κάποιος μέσα σε πλήθος, να στέκεται σε ουρά, να ταξιδεύει με συγκεκριμένα μέσα κτλ. Βασικά η αγοραφοβία προέρχεται απο το φόβο να μη βρεθούμε σε καταστάσεις που δεν μπορούμε να διαφύγουμε.

Η αγοραφοβία πολλές φορές συνυπάρχει με κρίσεις πανικού. Οι κρίσεις πανικού συνήθως ξεκινούν με το φόβο ότι θα πάθει κάτι η υγεία μας. Άρα η έκθεση σε φοβική κατάσταση (αγοραφοβία) μπορεί να προκαλέσει κρίσεις πανικού. O φόβος ότι το άτομο θα πάθει κρίση πανικού σε ένα περιβάλλον απο το οποίο θα ξεφύγει δύσκολα αυξάνει τις πιθανότητες για την εμφάνιση κρίσεων πανικού.

Γενικά το άτομο με αγοραφοβία αποφεύγει τις καταστάσεις αυτές και μπορεί να περιορίζει την καθημερινη του λειτουργικότητα εξαιτίας της φοβίας του. Πολλές φορές δεν μπορεί να πραγματοποιήσει απλές καθημερινές λειτουργίες χωρίς την παρουσία κάποιου που τον στηρίζει, ώστε να αισθάνεται ασφάλεια.

Έλεγχος άγχους

 

 

 

 

 

 

Το άγχος εκφράζει την αντίδραση του ατόμου μπροστά σε ένα κίνδυνο, ο κίνδυνος μπορεί να είναι πραγματική απειλή (φόβος)να είναι αβεβαιότητα για κάποιο αποτέλεσμα (άγχος ) ή ψυχολογική πίεση (στρες). Για την αντιμετώπιση του άγχους μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα παρακάτω:

1. Αναγνώριση των συμπτωμάτων

    • Σωματικά όπως ταχυκαρδία, τρέμουλο, αύξηση ρυθμού αναπνοής, στομαχικές διαταραχές και εφίδρωση,
    • Ψυχολογικά όπως ανησυχία, ανικανότητα συγκέντρωσης, σύγχυση και αρνητικές σκέψεις
    • Αλλαγές στη συμπεριφορά όπως γρήγορη ή αργή ομιλία, δάγκωμα των νυχιών, γρήγορες κινήσεις των ποδιών και σύσπαση μυών

    2. Έλεγχος στις σκέψεις μας,

    • Παρατηρούμε ποιες σκέψεις μας προκαλούν άγχος
    • Παρατηρούμε ποιες σκέψεις προκαλεί το άγχος
    • Παρατηρούμε τη σύνδεση που έχουμε κάνει μεταξύ των σκέψεων και των συναισθημάτων
    • Συνειδητοποιούμε ότι οι σκέψεις επηρεάζουν το σώμα μας και το σώμα μας τις σκέψεις μας
    • Παρατηρούμε ποιες συγκεκριμένες στιγμές παρουσιάζουμε πιο έντονα συμπτώματα και είμαστε προετοιμασμένοι για αυτό
    • Προσπαθούμε να παρέμβουμε στις σκέψεις αυτές πριν δημιουργηθούν
    • Προσπαθούμε να αντικαταστήσουμε τις αρνητικές σκέψεις με θετικές
    • Προσπαθούμε να αντικαταστήσουμε τις αρνητικές προσδοκίες με θετικές

    3. Χρησιμοποιούμε τεχνικές χαλάρωσης

    • Τεχνικές αναπνοής, πχ. 4 δευτερόλεπτα εισπνοή, 8 δευτερόλεπτα εκπνοή
    • Προοδευτική χαλάρωση των μυών. Με την τεχνική αυτή εξασκούμαστε στην ένταση και την χαλάρωση των μυών.
    • Τεχνική βιοανατροφοδότησης, πραγματοποιείται με την παρατήρηση των συμπτωμάτων του άγχους
    • Αυτογενής εξάσκηση, πραγματοποιείται με τη συγκέντρωση της προσοχής σε σωματικές παρατηρήσεις, στο βάρος του σώματος, στη θερμότητα, στους σφυγμούς , στην αναπνοή

    4. Γυμναζόμαστε , καλύτερα αποτελέσματα στην αντιμετώπιση του άγχους έχουμε όταν:

    • Η άσκηση είναι αερόβια (τρέξιμο, κολύμπι, ποδήλατο)
    • Η διάρκεια του προγράμματος είναι το ελάχιστο 10 -15 εβδομάδων

    Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή

    Στη γενικευμένη αγχώδη διαταραχή εμφανίζονται συμπτώματα υπερβολικού άγχους και ανησυχίας που το άτομο δυσκολεύεται να ελέγξει. Το άγχος εμφανίζεται σχεδόν για όλες τις καθημερινές δραστηριότητες. Τα αίτια του άγχους συχνά δεν μπορούν να εντοπιστούν και προέρχονται από μη σημαντικές πηγές. Το άγχος που προκαλείται από συγκεκριμένη αιτία δεν αποτελεί χαρακτηριστικό της γενικευμένης αγχώδους διαταραχής.

    Η καθημερινή ζωή του ατόμου επηρεάζεται από τη γενικευμένη αγχώδη διαταραχή και τα άτομα αυτά δεν μπορούν να συγκεντρωθούν και είναι ευερέθιστα. Επίσης μπορεί να εμφανίζουν σωματικά συμπτώματα άγχους, όπως πονοκεφάλους, ζαλάδες, πόνους, στομαχικές διαταραχές και τα οποία πολλές φορές θεωρούνται ως ασθένειες. Άλλα συμπτώματα που εμφανίζονται είναι οι διαταραχές ύπνου, το αίσθημα κόπωσης και η μυϊκή ένταση.

    Για να γίνει η διάγνωση της γενικευμένης αγχώδους διαταραχής θα πρέπει το άτομο να εμφανίζει τα συμπτώματα αυτά για τουλάχιστον έξι μήνες. Επίσης στο διάστημα αυτό το άγχος επηρεάζει τη λειτουργικότητα του ατόμου. Δηλαδή η έντονη ανησυχία δεν επιτρέπει στο άτομο να πραγματοποιεί φυσιολογικά τις καθημερινές δραστηριότητες του. Συγχρόνως πρέπει να αποκλειστεί η περίπτωση άλλης ψυχικής διαταραχής όπως και οι εκδηλώσεις αναφορικά με τη χρήση ουσιών και σωματικών ασθενειών.

    Η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή είναι αρκετά συχνή διαταραχή και εμφανίζεται περίπου στο 5% του γενικού πληθυσμού. Η διαταραχή αυτή μπορεί να αντιμετωπιστεί επιτυχώς με ψυχοθεραπεία. Συνήθως χρησιμοποιούνται γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία, διαπροσωπικές θεραπείες και εφαρμόζονται τεχνικές χαλάρωσης.

    Συμπτώματα άγχους

    Ψυχολογικά συμπτώματα άγχους

    • Ανησυχία
    • Ανικανότητα συγκέντρωσης
    • Ανικανότητα λήψης αποφάσεων
    • Αίσθηση σύγχυσης
    • Ανικανότητα εστίασης προσοχής
    • Αίσθηση ότι δεν έχουμε τον έλεγχο
    • Αρνητικές σκέψεις

    Σωματικά συμπτώματα άγχους

    • Διεύρυνση της κόρης του ματιού
    • Αύξηση καρδιακού παλμού
    • Ωχρότητα στο πρόσωπο
    • Τρόμος τρέμουλο
    • Αύξηση ρυθμού αναπνοής
    • Στομαχικές διαταραχές
    • Αίσθημα πνιγμού
    • Εφίδρωση
    • Συχνοουρία
    • Πόνοι στο στήθος
    • Εξάντληση, αίσθηση ότι το άτομο δεν μπορεί να χαλαρώσει
    • Μυική τάση, μυικοί πόνοι (κυρίως στην πλάτη και τον αυχένα)
    • Δερματικές εξάψεις, κοκκινίλες, εξανθήματα
    • Μουδιάσματα
    • Αλλαγές στην αίσθηση της γέυσης

    Αλλαγές στη συμπεριφορά

    • Γρήγορη ομιλία ή δυσκολία στην ομιλία
    • Έλειψη συντονισμού των κινήσεων
    • Δάγκωμα νυχιών
    • Γρήγορες κινήσεις ποδιών
    • Σύσπαση μυών
    • Τρεμούλιασμα
    • Σπαστή φωνή
    • Αλλαγές στην πρόσληψη τροφής
    • αυπνίες

    Συναισθηματικές αλλαγές

    • συχνός θυμός και έλειψη υπομονής
    • συμπτώματα κατάθλιψης
    • αλλαγές διάθεσης
    • άμβλυνση συναισθημάτων
    • αυξηση συναισθημάτων τρόμου και φόβου

    Αντιμετώπιση Κρίσεων Πανικού

    Τοπρώτο βήμα για την αντιμετώπισή των κρίσεων πανικού είναι νασυνειδητοποιήσουμε τους φόβους μας και να αναγνωρίσουμε τα συμπτώματα που εμφανίζονται. Οι κρίσεις πανικού εμφανίζονται πολύ γρήγορα και εντείνονται πολύ γρήγορα με αποτέλεσμαο χρόνος που πρέπει να δράσουμε είναι ζήτημα δευτερολέπτων. Όταν εμφανίζεται η κρίση πανικού πρέπει να γνωρίζου πώς θα σταματήσουμε αυτά συναισθήματα και τις σκέψεις.

    Τη στιγμή που νοιώθουμε τα πρώτα συμπτώματα πρέπει να κλείσουμε τα μάτια μας και να πάρουμε μερικές ήρεμες αναπνοές. Με αυτό τον τρόπο ενώ ο οργανισμός μας ξεκινάει μια έντονη αντίδραση εμείς αλλάζουμε την αντίδραση αυτή και έτσι μειώνονται τα συμπτώματα. Συγχρόνως πρέπει να αλλάξουμε και τις σκέψεις που προέρχονται από την κρίση πανικού και συνήθως είναι σχετικές με τον κίνδυνο της υγείας. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί επαναλαμβάνοντας λέξεις ή φράσεις όπως «είμαι καλά», δεν συμβαίνει τίποτα», «μπορώ να ελέγξω το σώμα μου» κτλ.

    Η εκμάθηση τεχνικών αναπνοών και τεχνικών χαλάρωσης είναι πολύ αποτελεσματικές στη διαχείριση των κρίσεων πανικού. Υπάρχουν πολλές και διαφορετικές τεχνικές χαλάρωσης. Η εκμάθηση πολλών τεχνικών μας βοηθάει να βρούμε αυτή που μας ταιριάζει καλύτερα και είναι πιο αποτελεσματική σε μας. Προσοχή πρέπει να δώσουμε σε κάποιους παράγοντες οι οποίοι μπορεί να επηρεάζουν τα επίπεδα άγχους. Αυτοί μπορεί να είναι η κακή διατροφή, το κάπνισμα, ο θυμός, η χρήση ναρκωτικών ουσιών, καφεΐνηςκαι αλκοόλ.

    Τύποι Άγχους

    afroditis art

    ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΠΑΝΙΚΟΥ

    Κατά τη διαταραχή πανικού εμφανίζονται απρόβλεπτες κρίσεις άγχους οι οποίες συνοδεύονται από σωματικά συμπτώματα. Τα άτομα με διαταραχή πανικού συχνά αναφέρουν συμπτώματα όμοια με τα συμπτώματα καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου. Η κρίση πανικού μπορεί να διαρκέσει από λίγα λεπτά μέχρι και ώρες. Η κορύφωση της κρίσης συνήθως εμφανίζεται στα πρώτα 10 λεπτά και κάποια από τα συμπτώματα μπορεί να διαρκέσουν περισσότερο. Η κρίση πανικού μπορεί να συμβεί οποιαδήποτε στιγμή του 24ώρου ακόμα και κατά τη διάρκεια του ύπνου.

    ΙΔΕΟΨΥΧΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ

    Τα άτομα με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή αναπτύσσουν καταναγκασμούς με τους οποίους πραγματοποιούν στερεότυπες συμπεριφορές. Με τον τρόπο αυτό κατευνάζεται το άγχος, το οποίο προέρχεται από ιδεοληψίες.

    ΑΓΟΡΑΦΟΒΙΑ

    Είναι ένας μη φυσιολογικός φόβος, όπου το άτομο πιστεύει ότι είναι αβοήθητο. Συνήθως συμβαίνει σε ανοιχτούς χώρους ή χώρους με συνωστισμό. Τα άτομα που εμφανίζουν αγοραφοβία πολλές φορές αποφεύγουν τις εξόδους και μένουν κλεισμένοι στο σπίτι τους, με αποτέλεσμα περιορισμένες κοινωνικές σχέσεις. Η διαταραχή αγοραφοβίας μπορεί να συνοδεύεται από κρίσεις πανικού.

    ΕΙΔΙΚΕΣ ΦΟΒΙΕΣ

    Στα άτομα με ειδικές φοβίες υπάρχει ο φόβος προς κάποια συγκεκριμένα αντικείμενα ή καταστάσεις. Όταν τα άτομα αυτά εκτεθούν στις φοβίες τους εμφανίζονται έντονα συμπτώματα άγχους.

    ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΓΧΟΥΣ

    Η διαταραχή αυτή χαρακτηρίζεται από υπερβολικό άγχος και ανησυχίες, οι οποίες δεν αναλογούν στις συνθήκες και τις καταστάσεις που τις προκαλούν.

    ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟ ΣΤΡΕΣ

    Προκαλείται μετά από ένα τραυματικό ή τρομακτικό γεγονός το οποίο δημιουργεί τρομακτικές σκέψεις και αναμνήσεις οι οποίες προκαλούν συμπτώματα άγχους.

    ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΦΟΒΙΑ

    Το άτομο μπορεί να πιστεύει ότι κρίνεται υπερβολικά από τους άλλους στις κοινωνικές του συναναστροφές. Αντιμετωπίζει με φόβο όλες τις κοινωνικές επαφές και κατά βάση τις αποφεύγει.

    ΑΓΧΟΣ ΑΠΟΧΩΡΙΣΜΟΥ

    Το παιδί στη νηπιακή ηλικία εμφανίζει συμπτώματα άγχους στην πραγματική ή νοερή περίπτωση αποχωρισμού από τους γονείς του. Τα παιδιά αυτά μπορεί να αντιδρούν υπερβολικά σε περιπτώσεις αποχωρισμού, φοβούνται να πάνε στο σχολείο και πολλές φορές φοβούνται να πάνε για ύπνο μόνα τους.

    ΑΓΧΩΔΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΠΡΟΚΑΛΟΥΜΕΝΗ ΑΠΟ ΟΥΣΙΕΣ

    Πολλές ουσίες προκαλούν αγχώδη συμπτώματα όμοια με αυτά των διαταραχών άγχους.

    ΑΓΧΩΔΕΙΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

    Το άγχος εκφράζει την αντίδραση του ατόμου  μπροστά σε ένα κίνδυνο. Ο κίνδυνος αυτός μπορεί να είναι μια πραγματική απειλή (φόβος) να είναι η αβεβαιότητα για κάποιο αποτέλεσμα (άγχος) ή ψυχολογική πίεση (στρες). Στο φόβο ο κίνδυνος είναι συγκεκριμένος, στο άγχος ο κίνδυνος μπορεί να είναι άγνωστος και ασαφής, ενώ το στρες προέρχεται κυρίως από εξωτερικές ή ψυχολογικές πιέσεις.

    Τα συμπτώματα του άγχους ενεργοποιούν και προετοιμάζουν τον οργανισμό για την αντιμετώπιση της απειλής. Το άγχος θεωρείται παθολογικό όταν γίνεται πολύ έντονο και επηρεάζει την καθημερινή λειτουργικότητα και την συναισθηματική ηρεμία του ατόμου. Οι αγχώδεις διαταραχές σύμφωνα με το DSMIV είναι οι εξής:

    • Διαταραχή πανικού χωρίς αγοραφοβία
    • Διαταραχή πανικού με αγοραφοβία
    • Αγοραφοβία χωρίς ιστορικό διαταραχής πανικού
    • Ειδική φοβία
    • Κοινωνική φοβία
    • Ψυχαναγκαστική καταναγκαστική διαταραχή
    • Διαταραχή μετά από ψυχοτραυματικό στρες
    • Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή