Φορείς όπως ο Αμερικάνικος Σύλλογος Διαιτολόγων, Διαιτολόγοι του Καναδά και το Αμερικάνικο Κολλεγίου Αθλητικής Ιατρικής τονίζουν ότι η φυσική δραστηριότητα, η αθλητική απόδοση και η ανάρρωση μετά από άσκηση βελτιώνεται μέσω της διατροφής. Αυτοί οι οργανισμοί συστήνουν κατάλληλη επιλογή τροφίμων και υγρών, καθορισμός του χρόνου πρόσληψης αυτών και επιλογές κατάλληλων και όπου είναι αναγκαίο συμπληρωμάτων για καλή υγεία και απόδοση κατά την άσκηση.
Απαραίτητη είναι η εκτίμηση των ενεργειακών αναγκών, η αξιολόγηση της σύνθεσης του σώματος, στρατηγικές για αλλαγή του σωματικού βάρους, ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά και σε υγρά, ειδικές διατροφικές απαιτήσεις κατά τη διάρκεια προπονήσεων και αγώνων, ενημέρωση όσον αφορά τη χρήση συμπληρωμάτων και εργογενικών βοηθημάτων, διατροφικές συστάσεις για χορτοφάγους αθλητές, και ο ρόλος και η ευθύνη του αθλητικού διαιτολόγου.
Η ενέργεια και η απαιτήσεις σε μακροθρεπτικά συστατικά (υδατάνθρακες, λίπη, πρωτεΐνες), ειδικά σε υδατάνθρακες και πρωτεΐνες, πρέπει να είναι επαρκείς για έντονη φυσική δραστηριότητα και για τη διατήρηση του σωματικού βάρους, για την αναπλήρωση των αποθηκών γλυκογόνου και για την παροχή επαρκούς ποσότητας πρωτεΐνης για το χτίσιμο και την επιδιόρθωση των ιστών. Η πρόσληψη λιπαρών πρέπει να είναι επαρκής για να παρέχει τα απαραίτητα λιπαρά οξέα, λιποδιαλυτές βιταμίνες και ενέργεια συμβάλλοντας στη διατήρηση του σωματικού βάρους.
Παρ’ όλο που η απόδοση της άσκησης επηρεάζεται από το βάρος και τη σύνθεση του σώματος, αυτές οι μετρήσεις δεν πρέπει να αποτελούν το μοναδικό κριτήριο για την αθλητική απόδοση (συνήθως όσοι ζυγίζονται καθημερινά αποθαρρύνονται). Επαρκής πρόσληψη τροφής και υγρών πρέπει να καταναλώνονται πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την άσκηση για να βοηθήσουν στη διατήρηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα κατά τη διάρκεια της άσκησης, να αυξήσουν την αθλητική απόδοση και να βελτιώσουν τον χρόνο ανάρρωσης.
Οι αθλητές πρέπει να είναι καλά ενυδατωμένοι πριν την άσκηση και να πίνουν αρκετά υγρά κατά τη διάρκεια και μετά την άσκηση για να ισορροπήσουν την απώλεια ύδατος και ηλεκτρολυτών. Αθλητικά ροφήματα που περιέχουν υδατάνθρακες και ηλεκτρολύτες μπορούν να καταναλωθούν πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τον αγώνα για να βοηθήσουν στη διατήρηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, να παρέχουν ενέργεια στους μύες και μειώσουν τον κίνδυνο αφυδάτωσης και υπονατριαιμίας.
Συμπληρώματα βιταμινών και μετάλλων δεν χρειάζονται εφόσον καταναλώνεται αρκετή ενέργεια από ποικιλία τροφίμων για τη διατήρηση του σωματικού βάρους. Ωστόσο, αθλητές που θέλουν να περιορίσουν την ενεργειακή τους πρόσληψη, χρησιμοποιούν πολλές πρακτικές (συνήθως ανορθόδοξες) για να χάσουν βάρος, περιορίζοντας ή και αποκλείοντας ολόκληρες ομάδες τροφίμων από το διαιτολόγιο τους, ή καταναλώνουν μη ισορροπημένα γεύματα με ανεπαρκή κάλυψη σε μικροθρεπτικά συστατικά (βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία) και καταφεύγουν σε χρήση συμπληρωμάτων.
Επειδή οι κανονισμοί ασφαλείας όσον αφορά τη χρήση των διατροφικών εργογενικών συμπληρωμάτων είναι ελλιπείς, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή και μόνο μετά από προσεκτική αξιολόγηση του προϊόντος όσον αφορά την ασφάλεια, την αποτελεσματικότητα, την ισχύ και τη νομιμότητα του. Συνοψίζοντας, οι ανάγκες του κάθε αθλητή είναι εξατομικευμένες και οι διατροφικές οδηγίες θα πρέπει να δίνονται μετά από μια πλήρη διατροφική αξιολόγηση.
Μαρία Λουκάκη
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Psychinfo.gr 